Thị trường chứng khoán không phải là nên kinh tế???

Thị trường chứng khoán không phải là nền kinh tế? Cái bảng giá xanh-đỏ-vàng nhấp nháy nhấp nháy và các bạn tin rằng nó sẽ phản ánh nền kinh tế? Vậy những doanh nghiệp gia đình, doanh nghiệp SME, FDI... quá nhiều các loại hình doanh nghiệp không trên sàn vậy thì cái "thị trường chứng khoán" đó phản ảnh cả 1 nền kinh tế được sao?

Gần như các báo tài chính ở Việt Nam đều dùng từ "chứng khoán" mà còn chẳng hiểu nó có nghĩa là gì? Những từ như "chơi chứng khoán", "đầu tư chứng khoán" được dùng để miêu tả về việc mua/ bán cổ phiếu trên sàn là mình biết ngay người đó chẳng hiểu cái gì cả. Mình thực sự rất dị ứng bởi những cụm từ như thế.

Như hiện giờ, đi dạo quanh các diễn đàn, các chuyên gia mọc lên như nấm, các người mới đua nhau khoe lãi, nào là em chơi mấy tháng lãi được cái SH, em đang gồng lỗ, em chơi con này được không các bác... nhiều vô kể. Mình chỉ nghĩ đơn giản, nếu là sự thực, 1 cơ hội làm giàu mười mươi, tại sao mình phải chia sẻ cho ai? Những người mới chơi này, thậm chí là những người chơi lâu năm hay họ còn tự gọi nhau là người chơi đã-chinh-chiến-trên-thị-trường-nhiều-năm sẽ đều mắc cái gọi là thiên kiến cảm xúc (behavior bias) và cái sẽ khiến họ gặp rắc rối nhất chính là cái-tôi. Những người mới thường hay thích chứng tỏ bản thân, chứng tỏ mình giỏi, muốn tự kiểm soát các giao dịch của mình, họ học 1 vài khoá học qua google về phân tích kỹ thuật, thậm chí cả phân tích cơ bản và nghĩ rằng mình giỏi rồi lao vào chơi ngay lập tức, dĩ nhiên, ban đầu, họ có thắng, thậm chí rất dễ, đó cũng là 1 biểu hiện của thị trường lên. Họ thích thách thức các chuyên gia, các quỹ, họ thấy kiếm 20-30% dễ ợt. Well, cho đến khi, khi thị trường giảm, họ sẽ tìm lý do, họ sẽ đổ lỗi cho tại hệ thống nên thị trường giảm, tại ông nọ bà kia, tại cái thằng A tại cái con B, chứ không bao giờ nhận rằng họ đang sai, rồi họ khấn, họ cầu cho tổ tiên phù hộ, rồi họ doạ tắt app, dỗi, không chơi nữa-trả dép bố về... Thật là hài hước.

Có mấy bài báo có con số thống kê kiểu như hơn 90% những người "đầu tư chứng khoán" thua lỗ. Mình cũng không chắc về con số thống kê lắm, nhưng nếu hiểu rằng đa số người chơi thì lỗ, thì mình nghĩ cũng hợp lý. Ví dụ thế này, 1 "room chứng khoán zalo"có khoảng vài chục, vài trăm, thậm chí cả nghìn người chả hạn, 1 ông broker vào phím hàng, ai cùng làm như ai, cùng mua cùng bán như ai? Vậy thì kết quả sao không giống nhau? Cùng 1 tin đồn, cùng 1 ngưỡng kháng cự mà. 

Khi bạn tư tin nhất, là lúc bạn sẽ lơ là nhất và cũng là khi bạn dễ mất nhiều nhất. Hãy tính thử 1 bài toán đơn giản như này. Năm 1 lãi 30%, năm 2 lãi 30%, năm 3 lỗ 50%, là sau 3 năm bạn vẫn lỗ. Không phải với cái tư duy không bán là không lỗ đâu, trong tài chính có thuật ngữ là chi phí cơ hội, nếu bạn không đầu tư cổ phiếu, bạn gửi tiết kiệm thì bạn nhận lãi tiết kiệm, thay vì thế bạn đi mua cổ phiếu, 10Y sau vẫn đi ngang thì rõ ràng bạn mất bao nhiêu chi phí cơ hội rồi? Hãy hỏi broker của bạn, những người dạy bạn chơi xem người ta tính được tỉ suất sinh lời trong tài khoản của họ xem họ có biết tính/ tính được không. Nếu họ cũng có lãi thì nhớ câu này "Nếu bạn cầm đuốc chạy qua 1 cái kho thuốc nổ, bạn có thể không bị nổ banh xác, nhưng bạn vẫn là thằng ngu". Nếu họ ăn may, không có nghĩa sau này họ sẽ ăn may tiếp, càng không có nghĩa bạn cũng có thể gặp may như họ. Ở đây, cũng có thể có người broker giỏi, có tâm, nhưng mình thì mình tin là ít thôi, vì cơ bản là mâu thuẫn lợi ích, họ sẽ có lợi khi bạn giao dịch nhiều, không phải khi bạn có lãi. Xem Sói giá phố Wall đi.

Còn đầu tư thì thế nào, nó cũng tốn thời gian lắm, nhưng không phải để ngắm xanh-đỏ-vàng mà là để làm nghiên cứu. Nếu nghiên cứu xong, model xong, doanh nghiệp ngon, bạn mua, thì thỉnh thoảng lại update lại khi có thông tin mới thôi, "nhàm chán" lắm, không thú vị như mỗi ngày hỏi nhau, mày chơi con gì, lãi bao nhiêu rồi, ơ tím rồi kia mày, thôi chết sàn rồi, ôi tao buồn quá, tao tốt thế này mà cổ phiếu tao lại giảm...

Mình viết những bài blog warning đẻ tiếp tục cảnh báo các bạn của mình vì hoá ra, nhiều bạn mình "chơi chứng khoán" phết, dĩ nhiên, không phải việc của mình, nhưng hãy dành thời gian tập trung vào main job của chính mình và gia tăng thu nhập qua cách đó, muốn đầu tư thì hãy gửi quỹ, hỏi mình, mình tư vấn quỹ nào ổn và vì sao, việc tập trung ngắm bảng mỗi ngày không giúp bạn giàu lên được đâu, chỉ là zero-sum-game mà thôi. Đến 1 ngày out-of-luck và hưng phấn nhất thì ảnh hưởng về tâm lý và tiền bạc lên bạn sẽ là khủng khiếp lắm.

Sóng-bắt-đầu-từ-gió

Gió-bắt-đầu-từ-đâu

Em-cũng-không-biết-nữa

Khi-nào-sell-all?

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Valuation (định giá)

Hình ảnh
Pha chào bán FE Credit của VPBank thành công vang dội, các broker lũ lượt call (hô mua) VPB bằng các hình thức "định giá" khác nhau.  Mình cũng tranh luận với các chuyên gia, bạn bè mình về phương pháp định giá nên tiện đây mình muốn viết 1 bài với chủ đề này.  Trước đây là TCB năm 2017, và giờ thì là VPB, các "chuyên gia" lại tiếp tục so sánh P/B với VCB. Và hơn 3 năm rồi, P/B TCB vẫn chưa "đuổi kịp" được VCB và hình như vẫn chỉ đạt khoảng P/B 2 thì phải. Định giá là 1 quá trình phân tích để tìm ra được giá trị  của 1 tài sản của 1 tài sản hoặc 1 doanh nghiệp  ( Investopedia ).   Phương pháp định giá thì ở link phía trên cũng có nói sơ qua, họ chia thành định giá tuyệt đối (absolute valuation) và định giá tương đối (relative valuation). Ở đây, mình không nói về các phương pháp định giá mà mình muốn nói thêm về 1 số điểm xung quanh model định giá, 1 bước cuối của định giá. I. Định giá bằng phương pháp absolute không áp dụng được vì có quá nhiều biến số, m...
Đọc thêm

Re-rate

Hình ảnh
Re-rate là 1 từ nghe rất đỉnh cao được các CTCK dùng gần đây trong các báo cáo phân tích/ các bài livestream của mình. Từ này ý chỉ rằng doanh nghiệp nào đó "xứng đáng" một P/B hay P/E cao hơn hay nói cách khác nên/ có thể trả giá cao hơn cho 1 tài sản nào đó.  Trước khi nói về định giá bằng phương pháp so sánh, mình muốn nói đến hành vì của các "nhà đầu tư" trên thị trường trước. Dường như những người này có hành vi như 1 cuộc đấu giá, lao ra mua, cố gắng để mua, trả cao cho 1 tài sản để "kỳ vọng" rằng có người khác sẽ trả cao hơn. Không phải là với 1 tài sản có giá trị là x, nếu mình trả giá y với y thấp hơn nhiều so với x là mình càng hời à? Giá tăng/ giảm không phản ánh giá trị doanh nghiệp. Mình khá bất ngờ khi từ các bạn chuyên viên phân tích trẻ đến head của 1 số phòng phân tích đều có kiểu ý tưởng rằng, giá tăng đấy, sửa giá mục tiếu đi, giá tăng  đấy, nên là báo cáo định giá thế là đúng rồi. Mình thấy dường như các bạn làm pricing chứ không phải...
Đọc thêm

Banking is FRAGILE by design

Hình ảnh
 Chủ để về ngân hàng những ngày gần đây vô cùng hấp dẫn, đặc biệt là tình hình của các ngân hàng ở châu Âu và châu Mỹ.  Khắp các mặt báo,  các kênh thông tin đều nói về việc ngân hàng SVB có danh mục Trái phiếu Chính phủ lỗ khủng khiếp thế nào, Credit Suisse bị thâu tóm ra sao hay Trái phiếu AT1 là gì mà lãi mất trắng… Sau đó xuất hiện các KOL cũng xuất hiện so sánh với tình hình rủi ro của hệ thống ngân hàng ở VN rồi tình hình Trái phiếu Doanh nghiệp bất động sản để đưa ra đánh giá kiểu như Ngân hàng Mỹ còn ABCXYZ thì ngân hàng ở Đông Lào thế nào… Mình cũng có 1 tối mở thử Annual report của Credit Suisse để thử “đánh giá tình hình” để sau còn “chém gió cho nguy hiểm” và kết luận của mình là “Báo cáo của nó dài và chi tiết thật” còn quả thực “*éo hiểu gì” Mình thực sự không thể tự tin để có thể hiểu sâu về ngành ngân hàng/ các ngân hàng riêng lẻ của Mỹ nếu có vài tháng chứ chưa nói là qua đêm. Mình còn chưa dám nhận hiểu sâu về ngân hàng ở VN chứ chưa nói đến nước khác....
Đọc thêm